ANKASTRE KOLON KİRİŞ BİRLEŞİMLERİNDE KAYNAK VE BULON HESABI




Ankastre kolon-kiriş birleşimleri sadece kaynaklı olabileceği gibi bulonlu olarak da teşkil edilebilirler. Kiriş profili kolon gövdesinin yüzüne bağlanabileceği gibi kolon üstüne de oturtulabilir. Bu iki birleşim şeklinde dikkat edilecek tek husus kesme kuvveti ile normal kuvvetin yer değiştirmesidir. Kiriş profilinin kolon gövdesine sadece kaynakla bağlanması durumunda birleşim türü sadece kaynaklı birleşim, kirişe bir alın levhası kaynatılarak kolona bulonla bağlanması durumunda ise birleşim kaynaklı ve bulonu birleşim olarak seçilir. Kaynak yapılacak kesitlerin çelik sınıfı ve yükleme çeşidi seçilir. Kolon-kiriş birleşim notasına gelen kesit tesirleri statik analiz programından veya elle hesaplanarak ST1453 programında ilgili yerlere yazılır. Kiriş ve varsa guse levhası kesitinin kolon gövdesine kaynaklanmasında kullanılacak olan kaynak kalınlığı da bu kısım da programa girilmelidir. Kiriş kesitinde kaynağın yetersiz olması durumunda kiriş altına guse levhası eklenebilir. Eklenen guse levhasının boyu kullanıcı tarafından programa girilmelidir. Kolon gövdesine bağlanacak kiriş profil çeşidi ve ebadı açılır listeden seçilerek kaynak için bilgi girişi tamamlanmış olur. Kiriş ile birlikte tanımlanan guse levhasına ait kesitin çevresine daha önce tanımlanan kalınlıkta kaynak yapılması halinde kaynağın ağırlık merkezi, atalet momenti, gövde ve başlıktaki kaynak alanları ile toplam kaynak alanı ekranda görüntülenir. Hesapla butonuna tıkladığımızda birleşimdeki kesit tesirleri ve kaynağın mukavemet bilgilerine göre gerilme hesabı yapılır. Hesaplanan gerilme değeri kaynağın emniyet gerilmesinden küçük ise ilgili kutucuk yeşil, yoksa hesaplanan kaynağa ait gerilme değerine ait kutucuk kırmızı renk alır. Ankastre kolon-kiriş birleşimlerde bulonlarda kaymaya ve çekmeye göre tahkik yapılır. Yapı çelik sınıfı ve yükleme çeşidine göre bulon çeşitlerinin emniyet gerilmeleri değişmektedir. Listeden işaretlenen bulon çeşidine ait emniyet gerilmeleri programdaki ilgili ekrandan görülebilmektedir. 8.8 ve 10.9 bulon çeşitlerinde birleşim türü SL veya SLP olarak açılır listeden tanımlanabilmektedir. Birleşimde kullanılacak olan bulon çapı ve adedi kullanıcı tarafından tanımlanmaktadır. Bu tür birleşimlerde bulonlar düşeyde iki sıra olduğu için aynı düşey doğrultuda 4 adet bulon seçilmesi halinde birleşimde kullanılan toplam bulon sayısı 8 adet olmaktadır. Hesaplamadan önce seçilen bulon adedine göre birleşim tertibi kabaca oluşturularak bulonlar çizilmeli ve aralıkları belirlenmelidir; Ön tasarım olarak oluşturulan birleşim tertibine göre en üst e en alt bulonlar arasındaki mesafe belirlenerek programdaki ilgili kutucuğa girilmelidir. Aynı zamanda programdaki ekranda bulunan çizimden de yararlanarak, eksenel kuvvet ile basınç bölgesindeki bulon arasındaki mesafe hesaplanarak programa yazılmalıdır. Hesapla butonuna tıkladığımızda tek bir bulonda oluşan kayma ve çekme gerilmesi hesaplanarak gerilme kontrolü yapılır. Son olarak iki gerilme arasında mukayese gerilmesi yapılarak sonuç ekranın yeşil yanması durumunda gerilmenin yeterli olduğu anlaşılır. Sonuç ekranın kırmızı olması durumunda ise bulon adedi ve çapı değiştirilerek tahkike devam edilir.