KREN KİRİŞİ VE KONSOLU HESABI




Sanayi yapılarda ihtiyaç duyulan DIN 15001’e göre krenler bir taşıma elemanına asılı olan (genellikle halata) yükü kaldıran ve çeşitli yönlerde hareket ettiren kaldırma ve taşıma makinalarıdır. Köprülü krenlerin hesabında bu programdan yararlanılabilir. Yapı çelik sınıfı ve yükleme çeşidi seçilerek tahkiklerde kullanılacak olan emniyet gerilme değerleri belirlenir. Kren sistemini taşıyan kolonlarda gerilme hesabı yapabilmek için gerekli olan kesit tesirlerinin hesabı proje bilgileri girilerek belirlenir. Yapının geometrik özellikleri ve yük bilgisi ilgili kutucuklara yazılarak program hesaplamalarında gerekli yerlerde kullanılır. Sanayi yapıları ile ilgili yük bilgileri TS498 den alınabilir. Diğer yapı bilgileri kullanıcının tasarımına bağlıdır. İlk olarak kren kirişinin üzerinde yürüdüğü ray çeşidi seçilir. Beş farklı ray programda seçilebilmektedir. Rayın altında kullanılacak kiriş kesiti açılır listeden seçilerek bilgi girişi tamamlanır. Ray ebadı büyüdükçe yandaki açılır listeden seçilen kiriş çeşitleri de rayın taşıyıcılığı ile orantılı olarak artmaktadır. Kren kirişi üzerindeki yük ve kren kirişi açıklığı açılır listeden seçilerek tekerleklere gelen azami ve asgari yükler belirlenir. Aynı zamanda makas açıklığına göre kren kirişi açıklığından arda kalan mesafeler konsol boyu olarak hesaplanarak ekranda görüntülenir. Kren kirişi ve ray zati yükünden meydana gelen moment ve kesme kuvveti değerleri, yürüme hareketinden meydana gelen vuruşları dikkate almak üzere 1.1 vurma katsayısı ile çarpılmalıdır. Ray ve altındaki taşıyıcı kirişlerin mesnetlendiği kolon konsollarının sayısı açılır listeden seçilir. Tek doğrultuda mesnet adedi belirlenir. Kolon gövdesinde oluşturulacak olan konsol kirişine gelen moment değeri hesaplanır. Açılır listeden konsol kiriş profilinin ebadı seçilir. Seçilen profile ait mukavemet momenti değeri ekranda görüntülenir. Son olarak konsol kiriş kesitinde gerilme hesabı yapılır. Bulunan sonucun emniyet gerilmesinden küçük olması durumunda sonuç ekranı yeşil renk alır. Bu durumda konsol kiriş kesiti yeterlidir. Bulunan sonucun kırmızı renk alması durumunda ise konsol kiriş ebadı büyütülerek tahkike devam edilir. Konsol kirişler üzerinde kren kirişini taşıyan ve ray altında bulunan taşıyıcı kiriş kesiti üzerinde gerilme tahkiki yapılır. TS648’deki her iki yükleme haline göre gerilme hesabı yapılarak aynı zamanda sehim kontrolü de yapılır. Sürekli kirişlerde kenar açıklıklara gelen moment değeri daha büyük olmasından dolayı aynı zamanda kenar açıklıklarda da gerilme tahkiki yapılır. Kren kirişini taşıyan ray, taşıyıcı kiriş ve konsol kiriş ebadı belirlendikten sonra hesaplanan kesit tesirlerine göre kolon hesabı yapılır. Program ekranında kolona gelecek azami eksenel kuvvet ve eğilme momenti değeri görüntülenir. Eğer konsol kiriş 7 metre kolonun yerden 5’inci metresinde teşkil edilmişse yine yerden 2,5 metre yükseklikte kolonlar birbirine çelik kirişler vasıtası ile bağlanarak burkulma boyu kısaltılmalıdır. Kolon gerilme tahkiki için kren hesabı programından gerilme veya basınç çubukları hesabı yapan programlardan birine kolona gelen kesit tesirleri aktarılarak kolon ebatları belirlenir.